کد مطلب:29576 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:98

آدم، ابو البشر












5371. امام علی علیه السلام - در توصیف آفرینش آدم علیه السلام -: آن گاه، خدای عزّوجل، از قسمت های درشت و نرم و شیرین و شور زمین، خاكی را گِرد آورد و آن را به آب شُست تا خالص شود و با رطوبت آمیخت تا چسبناك گردد و از آن، صورتی دارای انحنا، كشیدگی، اندام ها و مَفاصلْ قرار داد، و آن را خشك كرد تا خود را بگیرد، و محكمش كرد تا چون سفال گردد، تا هنگامی مشخّص و زمانی معلوم.

آن گاه، از روح خود در آن دمید. سپس آن را در شكل انسانی درآورد، دارای ذهنی كه جولان دهد، و فكری كه با آن تصرّف كند، و اندام هایی كه به كارشان گیرد، و ابزاری كه به حركتش درآورد، و شناختی كه با آن، بین حق و باطل، چشیدنی ها، بوییدنی ها، رنگ ها و اجناسْ فرق بگذارد، و آن انسان را به سرشت رنگ های گوناگون، و همگونی های هم آهنگ، ضدهای برابر هم، و طبیعت های مخالف یكدیگر، از قبیل: گرمی و سردی، و تری و خشكی، عجین كرد.

سپس خدای عزّوجل، از فرشتگانش خواست كه امانت او را در پیش آدمیان نهند، و وصیّت خود را با سجده آوردن بر آدم علیه السلام و فروتنی در تكریمش به انسان داد و فرمود: «اسْجُدُواْ لِأَدَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّآ إِبْلِیسَ؛[1] بر آدم، سجده كنید. پس جز ابلیس، [ همه] به سجده درافتادند».

ابلیس را تعصّب فرا گرفت، و دشمنی بر وی غلبه كرد، و به آفرینش آتشیِ خود، مغرور شد و آفرینش خاكی را سبُك شمرد.

خداوند، مهلتی به او داد تا برای خشمش استحقاق پیدا كند، و گرفتاری اش كامل گردد، و وعده ای كه داده بود، انجام شود و فرمود: «إِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِینَ * إِلَی یَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ؛[2] تو از مهلت یافتگانی تا روز [ و] وقت معلوم».

آن گاه، خداوند عزّوجل، آدم علیه السلام را در سرایی جای داد و معیشتش را در آن برقرار ساخت، و جایگاه او را در آن، ایمن گردانید، و از ابلیس و دشمنی او برحذرش داشت.

دشمن آدم علیه السلام بر او به خاطر خانه آرامِش و همراهی نیكان، حسد ورزید و او را فریب داد، و او یقین را به دو دلی، و استواری را به سستی فروخت، و سپس شادمانی را با ترس، و فریب خوردن از ابلیس را با پشیمانی جایگزین كرد.

آن گاه، خداوند عزّوجل، راه توبه را برای او هموار ساخت، و كلمه رحمت را به او القا كرد، و بازگشت به بهشت خود را به او وعده داد، و او را به سرای گرفتاری و محلّ زاد و ولد فرزند، فرو فرستاد.[3].

5372. امام علی علیه السلام: آن گاه كه خداوند عزّوجل، زمینش را آماده ساخت، و فرمانش را به اجرا گذاشت، آدم علیه السلام (بهترین آفریده اش) را برگزید، و او را نخستینِ آفریدگان خود قرار داد و در فردوس خویش جای داد، و در آن جا خوراكش را مهیّا كرد، و آنچه او را از آن برحذر داشته بود، به وی تأكید كرد، و به او فهماند كه اقدام به آن، گام نهادن در نافرمانی او و به خطر انداختن منزلت خویش است؛ ولی او بر چیزهایی كه خداوند از آنها نهی كرده بود، اقدام كرد - چنان كه خداوند از پیش می دانست.

و خدا پس از توبه آدم علیه السلام، او را فرود آورد تا او با نسل خود، زمین خدا را آباد كند، و خداوند، حجّت خود را به وسیله او بر بندگانش به پا دارد.[4].

5373. امام علی علیه السلام - در ویژگی آفرینش آدم علیه السلام از خاك -: اگر خدا اراده می كرد كه آدم علیه السلام را از نوری بیافریند كه روشنایی اش دیده ها را كور كند، و زیبایی آن، عقل ها را حیران سازد، و یا از عطری بیافریند كه بویش جان ها را در چنگ گیرد، چنین می كرد، و اگر چنین می كرد، گردن ها در برابر انسان، فرو می افتادند، و آزمایش آن برای فرشتگان، آسان تر می شد؛ اما خدای سبحان، بندگانش را به چیزی از آنچه كه اصل آن برایشان مجهول بود، مبتلا ساخت تا آنان را آزموده باشد و گردنكشی را از آنان، دور كند و خودخواهی را از ایشان دور سازد.[5].









    1. بقره، آیه 34.
    2. حِجر، آیه 37 و 38.
    3. نهج البلاغة: خطبه 1، بحار الأنوار: 56/122/11.
    4. نهج البلاغة: خطبه 91، بحار الأنوار: 90/112/57.
    5. نهج البلاغة: خطبه 192، بحار الأنوار: 37/465/14.